TÜRKİYE- İSRAİL DİPLOMATİK İLİŞKİLERİNİN KURULUŞU "ANGLOSAKSONLARI KIRMADAN ARAPLARI KOLLAMAK"

İnişli çıkışlı seyri ile Türkiye-İsrail ilişkileri Türk dış politikasının her zaman en hassas konularından biri olagelmiştir. Zira Türkiye Filistin meselesine tarihsel ve sosyo-kültürel sebeplerle yoğun ilgi duymakta, Arap devletleriyle İsrail arasındaki ilişkilerin gidişatını da yakından gözlemektedir.  Kurulduğu günden itibaren Türkiye-İsrail ikili ilişkilerinin birçok boyutu, Filistin meselesinden ve Arap-İsrail ilişkilerinden doğrudan veya dolaylı olarak etkilenmiştir. Diğer taraftan, İsrail’le ve Musevi lobisiyle ilişkiler, Türk-Amerikan ilişkilerinin de “gayriresmi” alt başlıklarından biridir.

Türkiye-İsrail Diplomatik İlişkilerinin Kuruluşu, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Orta Doğu’da meydana gelen en önemli gelişme sayılan İsrail devletinin kuruluş sürecinde Türk Hükümetlerinin izlediği ihtiyatlı siyasetin ayrıntılarını, Türkiye’nin yanı sıra İsrail, ABD ve İngiltere’ye ait arşiv belgelerine dayanarak okuyuculara sunmaktadır. Söz konusu belgelerden, Eylül ve Ekim 2022 tarihlerinde araştırmacılara açılan Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Arşivi’ndeki Filistin ve İsrail ile ilgili diplomatik yazışmalar ilk defa bu kitapta kullanılmıştır. Bu niteliği nedeniyle Türk Dış Politikası literatürüne önemli bir katkı sunan ve Türkiye’deki siyasi tarih alanındaki çalışmalar bakımından da yeni bir standardı temsil eden bu eser hem Türkiye’nin özel olarak bölgeye ve Filistin’e yönelik politikasını ayrıntılarıyla gözler önüne sermekte hem de Soğuk Savaş’ın başlangıcında Türkiye’nin ittifak ilişkisi içinde bulunduğu İngiltere, ittifak ilişkisi kurmak istediği ABD ve ilişkilerini iyi tutmak istediği Arap ülkeleri ile ilgili siyasetini kendi ulusal çıkarları temelinde nasıl şekillendirdiğini incelikli biçimde ortaya koymaktadır.

Prof. Dr. Çağrı Erhan