Türk Sanatının İslam öncesi devirleri söz konusu olduğunda bilhassa Erken Devir Türk Sanatı başlığı altında incelenen Uygur devri ve Uygur Resim Sanatı şüphesiz ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Kabaca M.S. VIII yüzyıldan XV. yüzyıla kadar, Orta Asya’nın kozmopolit ortamında meydana getirdikleri güçlü medeniyet ve İpek Yolu çevresine konumlanmış olan Uygur şehir merkezlerinin stratejik konumu gibi nedenlerle Uygur toprakları daima göz önünde olmuş ve bu topraklarda yetişen Türk Uygur sanatçılar, Orta Asya Sanatının geneline çok önemli katkılar sağlamışlardır.

“Orta Asya Uygur Resim Sanatında Biçim ve Anlam” başlıklı bu kitapta, konularına göre kategorilere ayrılan Uygur resimlerinin, öncelikle hangi inanç çerçevesinde geliştiği belirlendi. Eserler, form ve kompozisyon bakımından değerlendirilirken ayrıca bu resimlerin her birinin bağlantılı olduğu konu, bu konuya bağlı olarak kompozisyona yerleştirilen farklı türde objelerin sembolik anlamları ve figürlerin kimliği tespit edilmeye çalışıldı. Buna ek olarak, resimlerin eski Türk gelenekleriyle olan bağlantıları da irdelendi. Bütün bunlar yapılırken kimi zaman eski Uygurca Budist ve Manihaist metinlerden kimi zaman Budist efsanelerden ve Budist Sutra’lardan da faydalanıldı.

Bugüne kadar Orta Asya Uygur Resim Sanatına ilişkin bazı çalışmalar yapılmış olsa da hiçbir çalışmada Uygur Resim Sanatı, biçim ve anlamın bir arada değerlendirildiği bir bütün halinde ele alınmamıştır.

Bu kitapta ilk kez, Orta Asya Uygur Resim Sanatını her kategoriden seçtiğimiz örnekler ile ikonografik ve ikonolojik açıdan ayrıntılı bir biçimde topluca değerlendirmeye çalıştık.

Uygur Sanatı adına yapmak istediğimiz pek çok şey var.

Yolumuz uzun…

BEYZA ARAL BAHTİYAROĞULLARI